Núna í júlíbyrjun eru 45 ár síðan formlega var lýst yfir að eldgosinu á Heimaey væri lokið.
Nýlega las ég bók Gísla Pálssonar Fjallið sem yppti öxlum og fannst mér hún fræðandi og skemmtileg. Gísli lýsir sambúð mannsins og náttúrunnar. Hann skrifar sem fræðimaður og eyjapeyji. Sumu höfum við stjórn á en stundum gerast hlutir, eins og eldgos, sam raska búsetu manna. Bærinn breyttist og byggðin færðist til og umhverfið varð annað en áður. Þykkt hraun og öskulag eyddi húsum og heimilum margra. Það er skiljanlegt að margir komu ekki aftur, sérstaklega þeir sem misstu heimili sín.
Ég kom hingað fyrst í júlí 1975 í sól og blíðu, austurbærinn var enn nokkuð svartur af sandi og ösku. Víða var fólk að hreinsa til í görðum. Dugnaður og bjartsýni einkenndi íbúana. Margt ungt fólk flutti til Eyja árin eftir gos. Það er kynslóð sem hefur búið hér í yfir fjörtíu ár og byggt upp samfélagið. Ég flutti svo tveimur árum seinna til Eyja með manni og fyrsta barni okkar. Fyrstu þrú árin bjó ég í KFUM húsinu og horfði ég gjarnan á hraunkantinn og hugsaði til þess að hinum megin við götuna voru hús undir hrauni sem ég þekkti ekki. Þess vegna fannst mér sérlega áhugavert að lesa bók Gísla þar sem hann lýsir umhverfi Bólstaðar og uppvaxtarárum sínum þar. Bólstaður stóð beint á móti KFUM húsinu. Ég er stundum þakklát fyrir að þekkja þennan bæ eins og hann lítur út eftir gos og mér er eðlilegt að horfa á Eldfellið og hraunið. Þetta er minn bær.
Ég hef velt fyrir mér hvaða unga fólk fluttist hingað eftir gos, nýbúar á eyjunni. Það vantaði fólk til ýmissa starfa hér og þau voru unnin af fólki sem flutti hingað annarsstaðar frá. AKP heyrðist stundum sagt, en það dó út. Að hafa búið hér yfir fjörutíu ár hefur verið blessun. Hér hef ég eignast fimm börn og eru það forréttindi að fá að koma hér sex börnum til manns. Samfélagið breytist og nýtt fólk flytur hingað í einstaka náttúru og mannlíf.
Gosloka minnumst við með þakklæti og frábært er að ekki fór verr. Risin eru ný hús og hér er áfram gott að búa. Bærinn minn, bærinn eftir gos, hefur breyst mikið. Við þurfum að hlúa að honum og byggja með reisn um leið og við minnumst þess sem áður var. Fögnum yfir því að jörðin hefur verið til friðs síðustu ár og megi friður áfram ríkja í samfélagi manna í Eyjum.
Þóranna M. Sigurbergsdóttir
