Aðalfundur Landsbankans hf. hafnaði í gær tillögu Seilar ehf., stærsta hluthafans í Vinnslustöðinni og hluthafa í bankanum, um að rannsakaðar yrðu tilfærslur eigna og eignarhluta Guðmundar Kristjánssonar í fjórum félögum, þar á meðal í Brimi og Vinnslustöðinni.
Jóhann Pétursson hæstaréttarlögmaður flutti tillöguna fyrir hönd Seilar og hóf mál sitt á því að gera alvarlega athugasemd við þá ákvörðun Landsbankans að kynna málið ekki í því formi sem það var lagt fram, hvorki fyrir aðalfund né á fundinum sjálfum.
Í fundarboði var sett inn klausa á Landsbankavefinn fáeinum dögum fyrir aðalfund um tillögu „hluthafa í Landsbankanum“ um „rannsókn á tilteknum viðskiptum bankans við tilgreind félög“. Í gögnum aðalfundar í gær var tillagan orðin skjöldótt pappírsgagn þar sem strikað var yfir allt í textanum sem bent gat til þess um hvað málið eiginlega snerist. Jóhann sagði að þessi framganga bankans stæðist hvorki lög né samþykktir bankans sjálfs. Honum var meira að segja meinað að kynna tillöguna með glærum, sem hann hafði undirbúið af þessu tilefni. Fyrr á aðalfundinum höfðu formaður bankaráðs og bankastjórinn haft uppi mörg orð um hve Landsbankinn væri framarlega í upplýsingatækni og raunar langfremstur í flokki á því sviði hérlendis. Jóhann Pétursson taldi því að rökrétt að álykta að bankinn væri orðinn tæknilega mun færari að höndla öpp en glærur og uppskar hlátur fundarmanna í sal.
Endurskoðunarfyrirtækið PwC tók saman skýrslu sem tillaga Seilar ehf. vísaði til. Vísbendingar eru um að eignir hafi verið fluttar milli tengdra félaga á mun lægra verði en gerst hefði í viðskiptum ótengdra aðila. Seil ehf. telur að tjón Landsbankans vegna þessa nemi að minnsta kosti 5,8 milljörðum króna og jafnvel miklu hærri fjárhæð.
Helga Björk Eiríksdóttir, formaður bankaráðs, kvaddi sér hljóðs og sagði að innri endurskoðun Landsbankans hefði kannað málið eftir að tillaga Seilar barst bankanum. Að mati innri endurskoðunar væri „ekki hægt að staðhæfa að umrædd viðskipti hafi valdið bankanum tjóni með hliðsjón af þeim aðstæðum sem ríktu á markaði þegar viðskiptin fóru fram.“
Tillagan var síðan felld á fundinum. Meðal þeirra sem greiddu atkvæði gegn henni var fulltrúi Bankasýslu ríkisins. Jóhann vék einmitt að Bankasýslunni í kynningu sinni og rifjaði upp að hún hefði á sínum tíma óskað eftir formlegri athugun á sölu Arion banka hf. á hlut sínum í Bakkavör. Bankasýslan taldi að ríkissjóður hefði orðið af að minnsta kosti 2,6 milljörðum króna vegna þess hvernig staðið var að þeirri sölu.
Bankaforystan fór á taugum
Jóhann Pétursson segir að málið hafi greinilega vakið athygli hluthafa Landsbankans á aðalfundinum. Nokkrir þeirra greiddu tillögu Seilar atkvæði en afstaða Bankasýslu ríkisins réð úrslitum.
„Það kemur mér á óvart að Bankasýslan skuli ekki styðja rannsókn á eignatilfærslum tengdum Brimi í ljósi hagsmuna ríkisins. Ummæli formanns bankaráðs á aðalfundinum voru ósannfærandi og niðurstaða innri endurskoðunar bankans er vægast loðin. Raunar vöknuðu á aðalfundinum enn fleiri spurningar sem svara þarf með rannsóknum.
Meðferð Landsbankans á tillögu Seilar er kapítuli út af fyrir sig. Engu líkara er en að forysta bankans hafi farið á taugum og gripið til þess í fátinu að vaða með tússpenna á fullkomlega löglega tillögu hluthafa á aðalfundi og strika út allt sem skipti máli skipti efnislega. Engin heimild er í hlutafélagalögum fyrir svona framgöngu. Ofan á allt annað var mér meinað að kynna tillöguna á eðlilegan hátt á aðalfundinum.
Ég varð greinilega var við að hluthöfum þótti vinnubrögð bankans í meira lagi undarleg og bókstaflega vandræðaleg. Nokkrir þeirra komu til mín og vildu fá tillöguna óritskoðaða til að kynna sér málið frekar. Þarna hefur eitthvað gerst í Landsbankanum forðum sem bankaforystunni þykir svo óþægilegt að ekki megi einu sinni ræða, hvað þá rannsaka. Tilgangur okkar var einmitt sá að leggja drög að því að varpa ljósi á atburðarás sem grunur leikur á að standist engan veginn lög og hafi skaðað Landsbankann stórlega.“
