Sporin hræða

Páll Magnússon

Ég deili áhyggjum með öllum öðrum Eyjamönnum sem í ljósi reynslunnar eru uggandi yfir því að nú hefur Vegagerðin samið við Björgun um dýpkun Landeyjahafnar. Ég sendi Vegamálastjóra eftirfarandi bréf 22. október s.l., þegar ljóst var að Björgun hafði átt lægsta tilboðið í verkið:

”Ég hef vaxandi áhyggjur af því sem við ræddum um daginn, þ.e.a.s. fyrirhuguðum samningum við Björgun um dýpkun í Landaeyjahöfn á grundvelli niðurstöðunnar í útboðinu sem farið var í.

Mér finnst reyndar ýmislegt orka tvímælis við útboðið sjálft.

Í fyrsta lagi er verðið látið vega 65% í mati á tilboðum en tæknilegi þátturinn 35%. Með öðrum orðum: verðið ræður meiru en tæknileg geta viðkomandi til að framkvæma verkið.

Í öðru lagi er gert ráð fyrir að dýpkun til opnunar Landeyjahafnar að vori hefjist á sama tíma og verið hefur undanfarin ár. Með öðrum orðum: Vegagerðin sjálf virðist ekki gera ráð fyrir að siglingar í Landaeyjahöfn geti hafist fyrr á vorin með nýju ferjunni en verið hefur með þeirri gömlu. Það hljóta að teljast mikil vonbrigði.

Í þriðja lagi virðist ekki vera neinn áskilnaður um afkastagetu í útboðinu, þ.e. hversu miklu er hægt að afkasta í dýpkun pr. tímaeiningu. Með öðrum orðum: Dýpkun til opnunar á höfninni gæti t.d. tekið eina viku – nú eða sex vikur – eftir því hvað verktakanum hentaði.

Í fjórða lagi virðist ekki vera gert ráð fyrir dagsektum eða öðrum viðurlögum ef frátafir verða t.d. vegna bilana í tækjakosti verktakans eða af öðrum ástæðum af hans völdum.

Brýnustu spurningarnar eru þessar: verður ekki örugglega gerð skilyrðislaus krafa til verktakans, áður en gengið verður til samninga, að hann sýni fram á með óyggjandi hætti að hann hafi yfir að ráða þeim tækjakosti og þeirri tæknilegu getu og þekkingu sem þarf til að sinna verkinu með viðunandi hætti? Verður ekki örugglega gerð sú krafa til verktakans að hann ráði yfir þeim afköstum að geta opnað höfnina innan hæfilegra tímamarka frá því að dýpkun hefst? Verður ekki örugglega gerð sú að krafa að verktakinn geti sýnt fram á að hægt sé að bregðast við bilunum í tækjakosti hratt og örugglega svo frátafir af þeim sökum verði ekki óeðlilegar?

Af öllu þessu hafa Eyjamenn þungar áhyggjur – eins og kom berlega fram á fundi þingmanna kjördæmisins með bæjarstjórn Vestmannaeyja í nýliðinni kjördæmaviku. Og það er ekki að ástæðulausu. Þegar það fyrirtæki sem nú á að semja við sinnti dýpkun fyrir nokkrum árum voru þessi mál í ólestri. Tækjakostur var lítill og lélegur, afköst lítil og bilanir og frátafir tíðar. Eftir því sem næst verður komist hefur tækjakostur fyrirtækisins jafnvel versnað frá því sem þá var. Eftir að núverandi dýpkunaraðili tók við hefur verið allur annar bragur á þessu. Tækjakostur miklu betri og afkastameiri, frátafir vegna bilana miklu fátíðari og getan til að bregðast við þeim miklu meiri.

Því verður ekki trúað að loksins þegar ný ferja kemst í gagnið ætli Vegagerðin að standa þannig að dýpkunarmálum að allt fari í óefni aftur”.

Vegamálastjóri svaraði mér og sagði að þess yrði freistað í samningum við nýjan dýpkunaraðila að tryggja að öll þau atriði sem ég tiltók hér fyrir ofan yrðu í lagi. Það á eftir að koma í ljós hverning tekst til með það.

Enn og aftur sitjum við Eyjamenn upp með spurningar sem reynslan ein getur svarað: Mun nýja skipið virka eins og vonir standa til? Mun nýr dýpkunaraðili geta haldið höfninni opinni með viðunandi hætti? Mun yfirtaka bæjarins á rekstri Herjólfs takast á þann hátt sem að er stefnt? Mun opinbera hlutafélagið um reksturinn uppfylla þær vonir sem til þess eru gerðar?

Vonandi mun reynslan svara öllum þessum spurningum játandi. Á þessum tímapunkti  getum ekki annað en beðið bjartsýn eftir þeim dómi; og vakað yfir öllum þeim atriðum sem geta haft áhrif á þá niðurstöðu.

Páll Magnússon
Alþingismaður