Landsbyggðin og fjárlagafrumvarpið!
2. nóvember, 2013
Fjárlagafrumvarps nýrrar ríkis­stjórnar var beðið með nokkurri eftirvæntingu. Viðbrögðin við hinu síðbúna frumvarpi, sem birtist þremur vikum seinna en vera átti sam­kvæmt þingskapalögum, eru vægast sagt blendin. Fyrst ber að nefna það sem jákvætt er, að reynt er að ná hallalausum fjárlögum árið 2014. Að því hefur verið stefnt síðan haustið 2011 og umfangsmiklar aðgerðir fyrri ríkisstjórnar, reyndar allt frá miðju ári 2009, hafa miðað að því. Afkoma ríkissjóðs hefur ­batnað á hverju ári síðan 2008 og stórbatnað ef hinn hrikalegi halli áranna 2008 og 2009 upp á 10-14% af vergri landsframleiðslu er hafður í huga.
Ríkisfjármálaáætlunin til meðallangs tíma er hins vegar vægast sagt dapurlegt plagg eins og hún nú birtist í framreikningum fjármála­ráðuneytisins. Samkvæmt henni verður afkoma ríkissjóðs í járnum næstu þrjú ár og versnar reyndar aftur milli áranna 2015 og 2016. Veldur þar ekki síst að mikilvægir tekjustofnar, sem fyrri ríkisstjórn byggði upp, hverfa út úr myndinni án þess að núverandi ríkisstjórn virðist ætla að aðhafast neitt í staðinn. �?annig verða á árinu 2016 mun lægri veiðigjöld, lægri virðisaukaskattur á hótelgistingu, enginn auðlegðarskattur, enginn orkuskattur og bankaskattur á þrotabú, sem núverandi ríkisstjórn hyggst taka upp, verður horfinn aftur.
Landsbyggðargleraugun
Fjárlagafrumvarp er hægt að lesa eins og fleira með mismunandi gleraugu á nefinu. Ef við bregðum nú upp landsbyggðargleraugunum og skoðum sérstaklega hvernig framlög til byggðamála og atvinnu­þróunar og nýsköpunar eru með­höndluð, birtist nöturleg mynd. Hér skal aðeins tæpt á því helsta:
1) Sóknaráætlanir landshlutanna, sem fá á þessu ári 400 m. kr., eru þurrkaðar út. Eftir standa 15 m. kr. sem á að nota í aðkeypta sérfræði­þjónustu til að gera úttekt. �?þarfi er að eyða mörgum orðum í hvílíkt bakslag hér er á ferðinni varðandi sóknarstefnu í byggðamálum. Mikil vinna hefur verðið lögð í það af hundruðum sveitarstjórnarmanna og fagfólks að móta aðferðafræð­ina, auk þess sem stjórnarráðið hefur byggt upp stýrinet ráðuneyta til að einfalda samskipti við aðila í landshlutunum. �?ll þessi vinna er nú sett í uppnám og hugmynda­fræðin um völd og áhrif út í lands­hlutana einnig.
2) Sérstakt framlag til Byggðastofn­unar til að styðja við brothættar byggðir upp á 50 m. kr. er fellt brott.
3) Niðurgreiðsla húshitunar á köld­um svæðum er lækkuð um 75 m. kr. Í fjárlögum yfirstandandi árs var hækkun upp á 175 m. kr. á þessum lið og var það hugsað sem fyrsti áfangi af þremur til að koma þess­um málum í viðunandi horf. Í stað þess að komast áfram er nú farið ­afturábak.
4) Liðurinn jöfnun námskostnaðar, svonefndir dreifbýlisstyrkir, er ­skertur um 8,8 m. kr.
5) Felld er niður fjárveiting á liðnum jöfnun flutningskostnaðar upp á 196,5 m. kr. �?etta þarf í sjálfu sér ekki að þýða að fallið verði frá jöfnun flutningskostnaðar, baráttu­mál sem loksins komst á í tíð fyrri ríkisstjórnar, þar sem greiðslur ­berast eftir á. En, það mun ekki létta róðurinn að þurfa að sækja nýja fjárveitingu í verkefnið og þá vegna samtímagreiðslna árið 2015 ef það er hugsunin.
5) Styrkir til innanlandsflugs sem nýtur stuðnings eru lækkaðir um 75 m. kr. og ­einnig virðist eiga að draga úr stuðningi við rekstur inn­an­landsflugvalla sem starfræktir eru samkvæmt þjónustusamningi við ÍSAVÍA.
6) Vegagerðinni er nú gert að skila í ríkissjóð 1252 m. kr. af mörkuðum tekjum sínum á sama tíma og verulegur samdráttur verður í almennum vegaframkvæmdum og viðhaldi.
7) Framkvæmdasjóður ferðamála, sem á þessu ári hafði úr að spila 500 m. kr. til viðbótar tekjum af gistináttagjaldi, er skertur um 359 m. kr. Með því verður verulegt bakslag í uppbyggingu nýrra áfanga­staða og úrbótum á fjölsóttum ferðamannastöðum. Uppbygging í þjóðgörðum og á friðlýstum svæðum fær, ef eitthvað er, enn verri útreið.
8) Loks má nefna nokkur einstök verkefni sem slegin eru af eða fá harkalega útreið. �?ekkingarsetur á Kirkjubæjarklaustri, svonefnd Kirkjubæjarstofa, verður af sínum 290 m. kr. Heilbrigðisstofnun Suðurlands á Selfossi missir sínar 100 m. kr. sem ætlaðar voru í breytingar og endurbyggingu á húsakosti stofnunarinnar og Heilbrigðisstofnun Vesturlands í Stykkishólmi er strikuð út með sambæri­lega 70 m. kr. fjárveitingu. Fjárveiting til byggingar verknámshúss Fjölbrautaskóla Suðurlands upp á 274,7 m. kr. fellur niður.
Almennt verður að segja að lítill metnaður einkennir fjárlagafrumvarp nýrrar ríkisstjórnar þegar kemur að framtíðarsýn og stuðningi við fjölbreytta atvinnuuppbyggingu, skapandi greinar, nýsköpun og þróun og sóknaraðgerðir í byggðamálum. Vissulega er haldið áfram með stórverkefni eins og Norðfjarðargöng, einhverjar úrbætur verða í Landeyjarhöfn o.s.frv., en heilt yfir litið boðar fjárlaga­frum­varpið afturför á þessum sviðum. Niðurstaðan er að fjárlaga­frumvarpið þolir illa lestur með landsbyggðargleraugu á nefinu og boðar undanhald en ekki sókn í atvinnuþróunar- og nýsköpunarmálum, ekki síst í dreifðum byggð­um.
Facebook
X
LinkedIn
Pinterest
Reddit
Email
Print
Skoða blaðið á netinu
Forsida 5 Tbl EF
5. tbl. 2025

NÝBURAR

76e2af77 02d9 48eb B73a 24c32e2403ac
4. janúar 2025
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Katrín Rós Óðinsdóttir og Sæþór Örn Garðarsson.

NÝBURAR

Drengur
3. desember 2024
Drengur
Kaupmannahöfn
Selma Jónsdóttir og Matthías Óskarsson

NÝBURAR

Drengursnorrason
23. október 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Svanhildur Eiríksdóttir og Sindri Sigfússon

NÝBURAR

Lovisu
8. október 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík.
Lovísa Jóhannsdóttir og Jökull Andri Sigurðsson

NÝBURAR

462560821 8781643355208571 772013136079801246 N
17. október 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Aníta Björk Friðriksdóttir og Sigurbjörn Þórður Árnason.

NÝBURAR

Tandri
13. september 2024
Drengur
Hsu, Vestmannaeyjum.
Dagur Arnarsson og Svava Tara Ólafsdóttir.

NÝBURAR

Bfec0ecf E4f8 466a 89f9 94c607ba1ec5
24. ágúst 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Óskar Elías Zoega Óskarsson og Díana Ólafsdóttir

NÝBURAR

Natan Orn
14. ágúst 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Þórey Lúðvíksdóttir og Elías Skæringur Guðmundsson

NÝBURAR

F4c5612c Ae8a 4d77 B83d C5f14f2007fe
26. september 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík.
Þorgeir Þór Friðgeirsdóttir og Elín Inga Halldórsdóttir

NÝBURAR

Moller
20. september 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík
William Thomas Möller og Jenný Guðnadóttir.

NÝBURAR

E50c5f3f Ddd5 4ee2 8685 Dad7e0e417ad
2. ágúst 2024
Stúlka
Fæðingadeild HVE, Akranes
Sigurdís Egilsdóttir og Gunnlaugur Örn Guðjónsson

NÝBURAR

Drengur Hristov
2. ágúst 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík
Todor Hristov og Marta Möller

NÝBURAR

Nýburi
30. júlí 2024
Stúlka
Heimahúsi á Dalvík
Alexandra Ósk Gunnarsdóttir og Brynjar Ingi Óðinsson

NÝBURAR

Nýfædd stúlka.
4. júlí 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík
Theodóra Ágústsdóttir & Carlos Guani

NÝBURAR

IMG 3174
15. júlí 2024
Drengur
Balingen, Þýskalandi
Sandra Erlingsdóttir og Daníel Þór Ingason

NÝBURAR

tryggvason
30. júní 2024
Drengur
Reykjavík
Tryggvi Stein Ágústsson og Guðný Erla Guðnadóttir

NÝBURAR

nyburar
4. júlí 2024
Drengur
Reykjavík
María Rós Sigurbjörnsdóttir og Bjarni Heimir Kristinsson

NÝBURAR

jon
20. júní 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík
Logi Snædal Jónsson og Svala Björk Hólmgeirsdóttir

NÝBURAR

Admin Ajax
10. júlí 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík
Unnur Birna Hallgrímsdóttir og Guðmundur Sundström

NÝBURAR

IMG 2282 940x940
29. júní 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík
Petrúnella Aðalheiður Kristjánsdóttir og Felix Örn Friðriksson
Mest lesið
Fylgstu með

Skráðu þig á fáðu nýjustu tilkynningar fyrst

Eyjafréttir
Friðhelgisyfirlýsing

Þessi vefsíða notar fótspor til að við getum veitt þér bestu notendaupplifun. Upplýsingar um fótspor eru geymdar í vafranum þínum og framkvæma aðgerðir eins og að þekkja þig þegar þú kemur aftur á vefsíðu okkar og hjálpa teymi okkar að skilja hvaða hluta vefsíðunnar þér finnst áhugaverðast og gagnlegast.