Kjartan Másson, Eyjamaður með meiru er viðfangsefnið í bókinni – Engin helvítis ævisaga sem inniheldur aragrúa af skondnum og litríkum sögum sem Sævar Sævarsson hefur safnað saman frá ferli Kjartans Mássonar sem knattspyrnuþjálfari, leikfimi- og sundkennari og vallarstjóri í Keflavík. Það gustaði gjarnan af Kjartani enda var harður í horn að taka og fór ótroðnar slóðir. Með frásögn sinni nær höfundur að veita lesendum innsýn í þá manngerð sem sögupersónan hefur að geyma. Var hann ósanngjarn og voru leiðirnar sem hann fór jafnvel galnar eða var hugsanlega tilgangur og markmið með þessu öllu?

Látum fylgja tvær sögur:

Æfingarnar á Mánagrund

Áður en fótboltahallir komu til sögunnar var oft erfitt að halda úti hefðbundnum fótboltaæfingum yfir vetrartímann. Eitthvað var um að lið væru með gervigrasvelli, hægt var að æfa á malarvöllum þegar frostlaust var í jörðu og þá var stöku sinnum æft á parketfjölum íþróttahúsa, svo kallaðan innanhúsfótbolta. Útihlaup voru auðvitað nokkuð tíð enda veturinn sá tími sem nýttur var í að byggja upp þrek og úthald fyrir komandi átök. Rétt fyrir utan efri byggðir Keflavíkur er hesthúsabyggð sem ber nafnið Mánagrund. Þar var reiðhöll sem Kjartani þótti stórsniðugt að nýta  fyrir fótboltaæfingar yfir vetrartímann, bæði fyrir 2. flokk félagsins og meistaraflokk.

Kjartan lét auðvitað ekki nægja að láta drengina æfa fótbolta inni í reiðhöllinni heldur lét hann þá taka útihlaupin samhliða. Var þá hlaupið frá búningaaðstöðu liðsins sem staðsett var í kjallara sundlaugarinnar og aftur til baka að æfingu lokinni, samtals um 7 km. Aðeins hluti leiðarinnar var upplýstur á þessum tíma, það er að segja sá hluti sem var innan bæjarmarkanna. Hinn hluti leiðarinnar var mói, urð, grjót og reiðvegur merktur hófaförum. Kjartan gaf lítið fyrir kvartanir leikmanna sem töldu hætturnar á því að þeir myndu misstíga sig og snúa ökkla miklar. Taldi hann hlaup í slíkum aðstæðum þvert á móti styrkja ökklana auk þess sem hlaupin ykju bæði þrek og styrk manna.

Þar sem æfingarnar voru yfirleitt að vetrarlagi hlupu menn í kolniðarmyrkri. Auk myrkurs gerði vetrarkuldinn, rokið og snjókoma mönnum erfitt fyrir. Reglulega var snjór vaðinn upp á hnjám þegar farið var yfir móann. Menn reyndu að hlaupa sem mest í hópum en svo mikill var snjóbylurinn eina æfinguna að einn og einn tóku að heltast úr lestinni og týnast. Snorri Már Jónsson, varnarmaður og síðar þjálfari, var einn þeirra sem villtist af leið. Þegar nokkuð var liðið á hlaupið fann hann skyndilega fyrir hlýum og kraftmiklum andardrætti mæta sér. Taldi hann víst að hann hefði hitt fyrir liðsfélaga sinn á leiðinni en þegar betur var að gáð reyndist hann hafa hlaupið í fasið á hestastóði.

Svipaða sögu má segja þegar 2. flokkur hélt til æfinga í hesthúsunum nokkrum árum síðar. Svo mikið var rokið og frostið að menn máttu hafa sig alla við að komast úr sporunum. Þurftu leikmenn að skríða á fjórum fótum hluta leiðarinnar en komust þó allir á leiðarenda, svo vitað sé. Einum leikmannanna var mikið niðri fyrir þegar hann komst loksins inn í reiðhöllina. Tjáði hann Kjartani að það væri náttúrulega ekki boðlegt að hlaupa í svona veðravíti. Ekki stóð á svarinu. „Þetta er ekki neitt – þegar ég þjálfaði í Eyjum tókust menn á loft svo mikið var rokið. Einn leikmaður fauk meira að segja yfir gaddavírsgirðingu!“

„Þú lætur Hrafnkel skera þig upp báðum megin“

Eins og með marga íþróttamenn settu meiðsli talsvert strik í reikninginn hjá Kristni Guðbrandssyni og var ferill hans svolítið litaður af þeim. Eitt árið lenti Kristinn í því að kviðslitna í lok tímabilsins. Rétt áður en kom að aðgerðinni sem framkvæma átti um haustið kallaði Kjartan hann til fundar við sig. „Kiddi, þú lætur Hrafnkel skera þig upp báðu megin.“ Kristinn skildi nú ekki alveg ástæðuna fyrir því en ekki stóð á svarinu: „Jú, þú sást hvað gerðist fyrir Gunna Odds og Óla Þór. Þeir slitu báðir fyrst öðru megin og árið eftir slitu þeir hinu megin. Það er því eina vitið að láta Hrafnkel skera þig upp báðum megin í einu.“ Með þessi skilaboð fór Kristinn í aðgerð til Hrafnkels Óskarssonar læknis sem hristi bara hausinn og sagði: „Kristinn, ef það springur á vinstra framdekkinu á bílnum þínum – skiptir þú þá líka um hægra framdekkið?“

Mynd Stefán Jónsson  úr Keflavík en myndir hans glæða bókina lífi og gera hana um leið einstaklega eigulega.

Um höfund:

Sævar Sævarsson er borinn og barnfæddur Keflvíkingur, þar sem hann er búsettur í dag ásamt eiginkonu og tveimur börnum. Sævar er lögfræðingur að mennt og starfar sem aðstoðar framkvæmdarstjóri Blue Car Rental ehf. Á sínum yngri árum lék Sævar körfuknattleik með Keflavík, þar sem hans helstu afrek voru að verma varamannabekkinn. Hann lék einnig með Breiðabliki og Njarðvík. Sævar kemur að umfjöllun um körfuknattleik í Subway Körfuboltakvöldi á Stöð2 Sport en þar er hann einn af hinum svokölluðu sérfræðingum.

Kjartan Másson – engin helvítis ævisaga er önnur bók Sævars en árið 2020 gaf hann út bókina Minningin um minkinn sem fjallaði um bandarískan körfuboltamann sem lék með Keflavík í þrjár vikur en skildi eftir sig minningar sem lifðu að eilífu.