Skilnaður er tætandi tímabil. Maður lætur misfalleg orð fjúka í reiði, sárindum og kannski líka stundum smá eftirsjá. Það er einhvernvegin þannig, að báðir aðilar eru að missa mikið en manni finnst samt oft að sá sem bað um skilnaðinn hafi ekki rétt á því að líða illa. Þetta var jú, það sem hann vildi.
Mig langar að viðurkenna dálítið. Eftir að hafa opinberað þyngd mína og skóstærð, þá ætti það kannski ekki að vera svo erfitt… en þannig er það nú samt. Af því að ég vildi ekki minn skilnað, þá fannst mér ég vera í fullum rétti að vera reið. Og sár. Það var líka fullt af fólki sem var tilbúið að réttlæta reiði mína þegar ég leitaði eftir því og það var líka mjög þægilegt að vera saklaus lítil skvísa sem var skilað og þurfti þar af leiðandi ekki að útskýra eitt eða neitt fyrir einum eða neinum.
Það sem ég vildi hins vegar alls ekki viðurkenna, hvorki fyrir sjálfri mér né öðrum, var að ég átti alveg mín fimmtíu prósent í því hvernig fór.
Margir halda að það sé samskiptaleysi, tíð rifrildi eða jafnvel eitthvað eins ófyrirgefanlegt og framhjáhald, sem orsaki skilnaði. En það er bara ekki þannig. Þessir hlutir eru einungis afleiðing þess að nándina, innileikann og traustið vantar í sambandið.
Ég veit það núna.
Ég nefnilega trúði því, á þeim tíma, að það væri einhver annar en ég sem var ábyrgur fyrir minni eigin hamingju. Ég trúði því að hamingjan væri eitthvað sem ég fengi annarsstaðar frá. Að þegar ég fengi falleg og yndisleg orð og ótrúlega dásamlegar gjafir, að það væri hamingja.
Ég trúði því í fullri alvöru að samband gengi upp þegar hvor aðili um sig myndi skuldbinda sig til þess að gera hinn aðilann hamingjusaman. Að ef manni finnst eitthvað vanta í sambandið, þá þurfi maður bara að segja hvað það er, (þú veist, með smá tuði eða af-hverju-gerðir-þú-ekki-svona-fyrir-mig athugasemdum) þá væri mínum afskiptum af málinu lokið og ábyrgðin var þá komin á herðar hins aðilans að „redda málunum“ …og gera mig hamingjusama. Þegar hinn aðilinn stendur sig svo ekki í því að fjöldaframleiða hamingju, þá er ótrúlega auðvelt að áætla sem svo að ástina vanti og að það sé þá klárlega eitthvað að sambandinu.
Töluvert mörgum bókum, endalausum vangaveltum og mörgum óþægilegum en dýrmætum spjöllum seinna, þá áttaði ég mig á tvennu. Annars vegar að það ég ber ábyrgð á minni eigin hamingju. Ég ber ábyrgð á því að ég geri og biðji um það sem gerir mig hamingjusama. Ég ber líka ábyrgð á því að koma mér úr aðstæðum sem gera mig óhamingjusama. Enginn annar.
Hins vegar áttaði ég mig einnig á því að góð sambönd byggja á trausti, innileika og nánd, en ekki endilega því að vera stöðugt að gera hluti fyrir hvort annað. Ekki að það sé eitthvað að því (og mér finnst það sjálfri enn hrikalega dásamlegt), en grunnurinn liggur samt alltaf í því að vera tilbúinn að hleypa annarri manneskju að sér. Að leyfa öðrum að sjá ófullkomnleikann. Að taka áhættuna á því að verða særður.
Allur sársaukinn og öll sú reiði sem við finnum fyrir vegna alls þess óréttlætis sem við verðum fyrir á lífsleiðinni… allur óttinn og efinn sem nagar okkur eftir að einhver hefur brotið traust okkar… er það sem reisir vegg milli okkar og annarra. Við getum líkt því við blæðandi hjartasár. Við erum svo mikið passa að það geti enginn sært okkur framar, að við tökum ekki áhættuna á að hleypum neinum það nærri að hætta myndist á frekari hjartasárum. Við tökum ekki áhættuna á að gefa ást fyrr en einhver annar sýnir okkur ást af fyrra bragði.
Þversögnin liggur samt í því að okkur langar ekki að gefa fólki alla okkar ást og væntumþykju fyrr en við finnum fyrir nánd og innileika. Fyrr en við finnum að við getum treyst manneskjunni fyrir okkur sjálfum. Þannig eru báðir aðilar oft fastir í því að halda hvor öðrum í hæfilegri fjarlægð, í viðleitni sinni að forðast mögulegan sársauka. En fólk áttar sig ekki á því að mesti sársaukinn liggur í því að finna ekki til innileika og nándar í samskiptum okkar við aðra. Það er í mannlegu eðli þessi þörf fyrir að gefa ást, þyggja ást og vera í innilegum tengslum við aðra.
Án þessarar nándar er lífið agalega einmannalegt. Við getum átt marga ættingja, dásamlega vini og jafnvel yndislegan maka, en ef við hleypum engum að, þá einfaldlega finnum við til nístandi einmannaleika.
Ég veit hversu lífshættulegur einmannaleikinn er.
Elsku þú. Viltu taka af skarið og gefa ást af fyrra bragði? Ef maki þinn er pirraður, viltu þá gefa ást (og kannski smá knús)? Ef barnið þitt er þreytt og óþolandi, viltu þá gefa því ást (og jafnvel kannski smá tíma í leiðinni)? Ef kúnninn er brjálaður, viltu þá allavega mæta honum af virðingu? Ég get lofað þér því að þetta er það eina sem þau eru að leita eftir.
Elsku þú. Viltu kannski líka hafa í huga að það lesa ofboðslega fáir hugsanir og ef þú segir fólkinu þínu ekki hvað þú ert að ganga í gegnum og hvernig þér líður með það (og sérstaklega ef þér líður illa með það) þá smitar þú tilfinningum þínum yfir á aðra. Það eru því miður ekki mjög margir sem eru á þeim stað í lífinu að geta mætt reiði, gremju eða pirringi með ást og skilningi. – Eins dásamlegt og það væri nú ef einhver myndi nú bara knúsa mann þegar maður er eitthvað illa fyrirkallaður. Ég held einhvernvegin að þetta sé það eina sem við mannfólkið erum að leita eftir í öllum okkar samskiptum; að fá þau skilaboð að við séum elskuð og að við séum nóg.
Ég yrði þér óendanlega þakklát, því þú myndir svo klárlega gera heiminn að aðeins betri stað. Þú gætir meira að segja bjargað lífi.
Skráðu þig á fáðu nýjustu tilkynningar fyrst