Hagamús hefur nýverið numið land í Vestmannaeyjum. Fram til þessa höfðu þar einungis verið húsamýs. Hagamús er algeng og útbreidd nagdýrategund sem að öllum líkindum kom til Íslands með landnámsmönnum á 10. öld og hefur verið hér síðan.

Þetta kemur fram á vef Náttúrustofnunar Íslands þar sem segir að þrjár aðrar nagdýrategundir lifi á Íslandi, húsamýs sem einnig komu til landsins með landnámsmönnum, brúnrottur komu til landsins á 18. öld og svartrottur í upphafi 20. aldar.

„Svartrotta lifir í Vestmannaeyjum en þar finnast hinsvegar ekki brúnrottur. Húsamús og báðar rottutegundirnar finnast nær eingöngu í eða við athafna- og búsvæði mannsins en hagamúsin finnst í gróðurlandi um allt land, utan athafnasvæði manna. Á þessu er ein merkileg undantekning því húsamýs lifa utandyra í náttúrulegu umhverfi í Vestmannaeyjum, þar sem aldrei hafa verið hagamýs svo vitað sé – fram til þessa.

Haustið 2022 bárust Náttúrufræðistofnun Íslands myndir af músum sem veiddust í heimahúsi í Vestmannaeyjum. Á myndunum sjást bæði húsamýs og hagamýs. Þetta þótti til tíðinda enda hefur það verið alkunna að í Vestmannaeyjum séu eingöngu húsamýs en engar hagamýs. Þegar fréttir bárust síðan af meintri hagamús sem veidd var í heimahúsi í Heimaey þann 26. október síðastliðinn óskaði Náttúrufræðistofnun Íslands eftir því að fá hræið  til greiningar. Í ljós kom að um fullorðna karlkyns hagamús var að ræða og er hún nú varðveitt á vísindasafni stofnunarinnar.

Samkvæmt upplýsingum frá Ásmundi Ásmundssyni meindýraeyði í Vestmannaeyjum, sem heldur skrá yfir veidd nagdýr í Heimaey, veiddist fyrsta hagamúsin árið 2020 á suðurhluta eyjarinnar. Hagamús hefur þó líklega veiðst árið 2019 án þess að hún hafi verið greind til tegundar. Eftir þetta hafa hagamýs veiðst í jaðri nýja hraunsins á austurhluta eyjarinnar og í Herjólfsdal vestanmegin byggðarinnar. Ásmundur telur að hagamýs séu nú útbreiddar um alla Heimaey.

Þar sem húsamýs hafa lifað í náttúru Vestmannaeyja frá landnámi og aðlagast umhverfinu þar án samkeppni við hagamús í um þúsund ár má segja að komið sé upp einstakt tækifæri til að fylgjast með tegundunum tveimur og samkeppni þeirra á milli, sérstaklega hvort önnur tegundin muni hopa og hin taka yfir,“ segir á vef NÍ – ni.is

Mynd – NÍ.