Þá má eiginlega segja að N 1 kosningaslagurinn sé í uppsiglingu svo tíðar hafa kosningar til Alþingis verið á síðustu árum. Þjóðin komin með kosningaleiða sem mikilvægt er að hún hristi af sér. Sveitarstjórnarkosningar eru á fjögurra ára fresti sama á hverju gengur.

Gangi samstarf ekki upp á milli samstarfsflokka í sveitarstjórnum hvílir sú ábyrgð á sveitarstjórnarmönnum að mynda meirihluta innan kjörtímabilsins. Það er athugandi að þingheimur byggi við þau skilyrði að flokkar geti ekki hlaupist frá ábyrgð og verkum eins og við höfum upplifað. Þjóðin sýndi Bjartri framtíð rauða spjaldið fyrir slíka framkomu sem ætti að vera öðrum til áminningar um að hlaupast ekki undan ábyrgð.

Þjónar fólksins       

Ég hef átt í góðu samstarfi við fjölmarga sveitarstjórnarmenn í Suðurkjördæmi. Við erum heppin hvað gott fólk hefur valist í sveitarstjórnir í kjördæminu og mín skoðun er sú að þar séu allir að gera sitt besta. Eðlilega greinir fólki á um leiðir og við sjáum hlutina hvert og eitt með okkar pólitísku gleraugum. Samstarf alþingis- og sveitarstjórnarmanna þarf að vera gott og við getum öll gert betur í því annars góða samstarfi. Við höfum þá sömu skyldu að þjóna fólkinu í landinu og sveitarfélögunum sem er annað mikilvægasta stjórnsýslustig landsins. Klárlega hefur hallað á sveitarfélögin í samskiptum við ríkisvaldið á umliðnum árum. Yfirfærsla grunnskólans á símum tíma varð sveitarfélögunum dýrari en upphaflega var ráð fyrir gert og þar þarf ríkið að gera betur. Skólastarfið er orðið umfangsmeira og kostnaðarsamara og við það bætist kennaraskortur og álag á kennara hefur aukist með fjölmenningarsamfélagi, skóla án aðgreiningar og að mér finnst á kennurum, fleiri vandamálum tengdum framkomu nemenda. Klárlega verður að bæta starfsumhverfi og kjör kennara til að alvarlegur flótti verði ekki úr stétt kennara.  Það sama má segja um yfirfærslu á málefnum fatlaðra sem var mun þyngri baggi en fyrir var séð og biðlistar fleiri og lengri en fram kom við yfirfærsluna. Þá eru auknar kröfur settar á herðar sveitarfélögunum og með upptöku NPA þjónustu fyrir fatlaða sem er tækifæri til nýs lífs fyrir marga, en því fylgir mikill kostnaður. Þar hafa sveitarfélögin gert kröfu um aukna þátttöku ríkissjóðs eða úr 25% í 30%.

Vegakerfið og almenningssamgöngur

Samgöngur á landsbyggðinni er einn mikilvægasti þátturinn í samstarfi sveitarstjórnarmanna og alþingismanna. Ég þarf ekki í þessari grein að fara yfir hvar skóinn kreppir að á því sviði. Það liggur fyrir og sveitarstjórnarmenn verið duglegir við að minna okkur þingmenn á vegamálin, hver á sínum stað og fá til þess gott tækifæri í kjördæmavikunni sem hefst 12. febrúar. Fólkið kallar eftir endurbótum og uppbyggingu vegakerfisins í kjördæminu þar sem nær 2 milljónir ferðamanna sem koma til landsins ferðast um og hvert fjöldametið í umferð bíla er sett mánuð eftir mánuð og nú árum saman. Vegakerfið er komið að fótum fram og afar mikilvægt að við þingmenn stöndum vörð um þessa mikilvægu hagsmuni íbúa víðast í Suðurkjördæmi, sem eru líka hagsmunir og öryggismál þeirra sem ferðast um vegina. Almenningssamgöngur þarf að styrkja um allt land. Eftir að sveitarfélögin tóku almenningssamgöngur yfir hefur kostnaður sveitarfélaganna aukist og svo komið að mörg samtök sveitarfélaga að sligast undan kostnaði og sum hyggjast skila inn áætlunarleiðum sínum. Ég er og verð þeirrar skoðunar að styrkja eigi almenningssamgöngur og þær leiðir í kerfi þeirra standa undir kostnaði verði ekki gerðar að samkeppnisleiðum og sveitarfélögin sitji uppi aðeins með þær leiðir sem ekki skila hagnaði.

Spegill samfélagsins

Það er því krefjandi og erfitt umhverfi sem sveitarstjórnarmönnum er búið á Íslandi. Nálægðin við kjósendur og návígið þegar hagsmunir sveitarfélagsins og íbúanna skarast er álagið oft mikið. Því fylgir líka mikil ábyrgð að halda um fjármál sveitarfélagsins, bera ábyrgð í skipulagsmálum sem oft geta verið afar þungur málaflokkur eins og félagsmálin sem reyna á þolrif þeirra sem þar eru í forystu. Það er því mikilvægt að reyndur og fjölbreyttur hópur íbúa í hverju sveitarfélagi setjist í stjórn þess svo sveitarstjórnin spegli sem best samfélagið. Til þess að svo verði þarf að bæta kjör og aðstæður þeirra sem gefa kost á sér til ábyrgðarstarfa í sveitarfélögunum. Því miður líta margir svo á að sveitarstjórnarmenn eigi að vinna hálfgerða þegnskylduvinnu í samfélaginu. Þeir eigi að taka mikla ábyrgð, leggja mikið á sig en fá lítið greitt fyrir. Nú er svo komið víða að reynslufólk fæst ekki til að taka átt í sveitarstjórnum vegna álags og lélegar kjara og aðstæðna. Launin fyrir neðan allar hellur og fólk fær lítinn tíma til undirbúnings að setja sig inn í flókin mál. Þessu verður að breyta. Ég heyri í mörgum sveitarstjórnarmönnum sem vinna sjálfstætt eða hjá einkaaðilum að þeir eru að leggja árar í bát. Vinnutap er tilfinnanlegt en tímafrekir fundir og ráðstefnur sem nauðsynlegt er að sækja til að fylgjast með málum er ekki greitt fyrir nema að hluta. Þessi staða þýðir að sveitarstjórnarmenn verða í ríkara mæli að treysta á embættismenn en verða síðan í lok dagsins að bera ábyrgð á verkum og ákvörðunum sem þeir hefðu sjálfir þurft meiri tíma til að undirbyggja ákvarðanir sínar á.

Mætum á kjörstað í vor

Ég hvet því okkur öll til að sýna sveitarstjórnarkosningum í vor tilhlýðilega virðingu og mæta á kjörstað þar sem hver greiðir atkvæði með sínu nefi. Þannig treystum við sveitarstjórnarstigið og stöndum hvert og eitt vörð um fulltrúum okkar í sveitarstjórninni. Bætum kjör þeirra og aðstöðu sem axla ábyrgð á sameiginlegum hagsmunum sveitarfélaganna og ef til vill eru fráfarandi sveitarstjórnir bestar til að leggja þá línu í  lok kjörtímabilsins. Þeir vita hvað þarf til að eðlileg laun komi fyrir mikla vinnu og ábyrgð sem hver og einn sveitarstjórnarmaður þarf að rísa undir.

Ásmundur Friðriksson alþingismaður.