Ævisaga séra Braga Friðrikssonar komin út
Fyrsti heiðursborgari Garðabæjar og prófastur í Kjalarnessprófastsdæmi 1977-1997
23. desember, 2025

Á dögunum var bókin Séra Bragi – ævisaga gefin út; umfangsmikil ævisaga séra Braga Friðrikssonar, fyrsta heiðursborgara Garðabæjar og eins áhrifamesta prests landsins á sinni tíð.  

Ævisaga séra Braga Friðrikssonar er stórbrotin saga brautryðjanda og hugsjónamanns. Hann fæddist við erfiðar aðstæður, gekk í gegnum djúpar raunir en reis upp og hafði mikil áhrif á samtíð sína og framtíð. Hann var prófastur Kjalarnessprófastsdæmis á árunum 1977-1997 og var þar með prófasturinn yfir Vestmannaeyjum. Einnig var hann einn af aðalhvatamönnum á bakvið stofnun Hjálparstofnunar kirkjunnar og kom því mjög að hjálparstarfi í kjölfar eldgossins í Vestmannaeyjum árið 1973.  

Bókin, sem gefin er út af nýstofnuðu félagi, Sögufélagi Garðabæjar, er innblásin og áhrifarík frásögn af manni sem mótaði samfélag sitt og helgaði líf sitt Guði. Ævisagan er ríkulega myndskreytt en 333 myndir prýða síður bókarinnar.  

Maður sem reis úr mótlæti og varð öðrum leiðarljós

Séra Bragi Friðriksson kom víða við á langri ævi. Hann fæddist utan hjónabands árið 1927 og fór milli fósturheimila á Ísafirði, í Mosfellssveit, Miðfirði, á Siglufirði og Akureyri. Hann missti tvö börnin sín, veiktist alvarlega af Akureyrarveikinni og hræddist um líf sitt, en hét Guði á sjúkrabeði sínum að helga líf sitt honum ef hann fengi að lifa.  

Hann útskrifaðist fyrstur íslenskra presta til prestþjónustu meðal Vestur-Íslendinga í Kanada og þjónaði þar frá 1953-1956. Ítarlega er fjallað um tíma hans þar í bókinni. Hann kom síðan heim og var ráðinn fyrsti framkvæmdastjóri Æskulýðsráðs Reykjavíkur þar sem honum var fengið það hlutverk að skipuleggja æskulýðsstarf borgarinnar og þar með þjóðarinnar allrar frá grunni. Hann aðstoðaði önnur sveitarfélög einnig og var ráðunautur í Vestmannaeyjum þegar æskulýðsráð var stofnað þar á þessum árum. Hann lýsir því hvernig það var að koma „drullusjóveikur“ til Vestmannaeyja til að liðsinna Eyjamönnum við að koma upp æskulýðsstarfi. 

„Faðir Garðabæjar“

Séra Bragi flutti síðan í Garðahreppi og varð þar stafnbúi, stofnaði Ungmennafélagið Stjörnuna og kom að stofnun fleiri félaga, var formaður skólanefndar og æskulýðs- og leikvallanefndar, og kom sem slíkur mjög að þróun skóla- og æskulýðsmála í hreppnum. Hann var nefndur „faðir Garðabæjar“ og útnefndur fyrsti heiðursborgari bæjarins árið 2001. Hann var prestur í Garðaprestakalli, sem samanstóð af Garðasókn, Bessastaðasókn og Kálfatjarnarsókn, frá 1966-1997.  

Hann breytti skipan kirkjunnar – margir vildu hann sem biskup

Séra Bragi var á meðal fremstu þjóna kirkjunnar, hann var umbreytingarmaður sem breytti skipulagi hennar með störfum sínum sem prófastur Kjalarnessprófastsdæmis. Öll hans störf miðuðu að því að virkja sem flesta til þátttöku í starfi kirkjunnar. Hann var aðalhvatamaður að stofnun Hjálparstofnunar kirkjunnar og sat á kirkjuþingi um árabil. Margir vildu sjá hann sem biskup, meðal annars Sigurbjörn Einarsson biskup, en séra Bragi vildi það ekki og sagði einfaldlega: „Maður fer ekki frá Garðaprestakalli.“ Ítarlega er fjallað um það og margt annað í bókinni.  

Séra Bragi – ævisaga fæst í verslunum Pennans Eymundsson, Hagkaup Garðabæ, Kirkjuhúsinu, Bókabúð Forlagsins og á www.serabragi.is 

Séra Bragi skírir.

 

Brot úr bókinni:  

Úr kaflanum “Þjónn kirkjunnar”

Séra Bragi tók sæti í fyrstu stjórn Hjálparstofnunar kirkjunnar árið 1970, en þó ekki sem formaður þar sem Jón Kjartansson, þáverandi þingmaður Framsóknarflokksins, varð fyrsti formaður stofnunarinnar og biskup Íslands var sjálfkjörinn varaformaður hverju sinni. Hjálparstofnunin hóf strax að veita fé til hjálparstarfs, mest í alþjóðlega hjálp, en einnig styrkti hún íslenska bændur sem höfðu orðið fyrir áföllum vegna öskufalls úr Heklu árið 1970. Einnig veitti stofnunin nokkra hjálp innanlands, þar á meðal neyðaraðstoð til fólks sem hafði misst allt sitt í eldsvoða. 

Eldgos hófst í Vestmannaeyjum árið 1973 og tók Hjálparstofnunin strax virkan þátt í hjálparstarfi vegna þess. Tveimur dögum eftir að gosið hófst tók ríkisstjórn Íslands ákvörðun um að Hjálparstofnun kirkjunnar og Rauði kross Íslands tækju á móti framlögum til Vestmannaeyinga frá einstaklingum, félögum og söfnuðum. Neyðin var mikil, en mest skorti húsnæði. Það var því verkefni

Hjálparstofnunarinnar að finna tímabundin úrræði og biðlaði hún til sóknarpresta víðsvegar um landið að beina því til safnaða sinna að hjálpa meðbræðrum sínum og koma þeim í öruggt skjól. Alþingi Íslendinga stofnaði um sama leyti Viðlagasjóð Íslands sem átti m.a. að vinna að sama markmiði og hjálparstofnanir.  

Séra Bragi vann að þessum málum af miklum krafti og nýtti áhrif sín í Garðahreppi og beitti sér fyrir að hús yrðu reist fyrir Vestmannaeyinga þar. Fór svo að sveitarstjórnin úthlutaði lóðum í svonefndu Búðahverfi, eða í Holtsbúð og Ásbúð, hverfum þar sem einbýlishúsabyggð var fyrirhuguð. Fyrstu húsin sem risu á þessu svæði voru tvö einbýlishús, gjafir frá finnsku kirkjunni. Verðmæti þessara húsa nam um 5 milljónum króna árið 1973. 35 finnsk hús risu í Garðahreppi á vegum Viðlagasjóðs, m.a. vegna áhrifa séra Braga í hreppnum, og sams konar hús risu annars staðar á landinu. Séra Bragi kallaði einnig formenn allra félaga í hreppnum á fund með stjórn Hjálparsjóðs Garðakirkju og skipulagði söfnun fyrir Vestmannaeyinga. Hann sá til þess að Garðhreppingar létu sitt ekki eftir liggja. Vestmannaeyjagosið 1973 og hjálparstarfið í kringum það var langstærsta verkefni Hjálparstofnunar kirkjunnar. Annað hjálparstarf hér innanlands var söfnun vegna snjóflóðanna á Neskaupstað í Norðfirði árið 1974. 

Facebook
X
LinkedIn
Pinterest
Reddit
Email
Print
Skoða blaðið á netinu
EF 12 Tbl Forsidan
12. tbl. 2025

NÝBURAR

Aaro Orrason Vähätalo
30. ágúst 2025
Drengur
Turku Finnland
Laura Vähätalo og Orri Arnórsson

NÝBURAR

76e2af77 02d9 48eb B73a 24c32e2403ac
4. janúar 2025
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Katrín Rós Óðinsdóttir og Sæþór Örn Garðarsson.

NÝBURAR

Drengur
3. desember 2024
Drengur
Kaupmannahöfn
Selma Jónsdóttir og Matthías Óskarsson

NÝBURAR

Drengursnorrason
23. október 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Svanhildur Eiríksdóttir og Sindri Sigfússon

NÝBURAR

Lovisu
8. október 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík.
Lovísa Jóhannsdóttir og Jökull Andri Sigurðsson

NÝBURAR

462560821 8781643355208571 772013136079801246 N
17. október 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Aníta Björk Friðriksdóttir og Sigurbjörn Þórður Árnason.

NÝBURAR

Tandri
13. september 2024
Drengur
Hsu, Vestmannaeyjum.
Dagur Arnarsson og Svava Tara Ólafsdóttir.

NÝBURAR

Bfec0ecf E4f8 466a 89f9 94c607ba1ec5
24. ágúst 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Óskar Elías Zoega Óskarsson og Díana Ólafsdóttir

NÝBURAR

Natan Orn
14. ágúst 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík.
Þórey Lúðvíksdóttir og Elías Skæringur Guðmundsson

NÝBURAR

F4c5612c Ae8a 4d77 B83d C5f14f2007fe
26. september 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík.
Þorgeir Þór Friðgeirsdóttir og Elín Inga Halldórsdóttir

NÝBURAR

Moller
20. september 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík
William Thomas Möller og Jenný Guðnadóttir.

NÝBURAR

E50c5f3f Ddd5 4ee2 8685 Dad7e0e417ad
2. ágúst 2024
Stúlka
Fæðingadeild HVE, Akranes
Sigurdís Egilsdóttir og Gunnlaugur Örn Guðjónsson

NÝBURAR

Drengur Hristov
2. ágúst 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík
Todor Hristov og Marta Möller

NÝBURAR

Nýburi
30. júlí 2024
Stúlka
Heimahúsi á Dalvík
Alexandra Ósk Gunnarsdóttir og Brynjar Ingi Óðinsson

NÝBURAR

Nýfædd stúlka.
4. júlí 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík
Theodóra Ágústsdóttir & Carlos Guani

NÝBURAR

IMG 3174
15. júlí 2024
Drengur
Balingen, Þýskalandi
Sandra Erlingsdóttir og Daníel Þór Ingason

NÝBURAR

tryggvason
30. júní 2024
Drengur
Reykjavík
Tryggvi Stein Ágústsson og Guðný Erla Guðnadóttir

NÝBURAR

nyburar
4. júlí 2024
Drengur
Reykjavík
María Rós Sigurbjörnsdóttir og Bjarni Heimir Kristinsson

NÝBURAR

jon
20. júní 2024
Drengur
Landspítalinn, Reykjavík
Logi Snædal Jónsson og Svala Björk Hólmgeirsdóttir

NÝBURAR

Admin Ajax
10. júlí 2024
Stúlka
Landspítalinn, Reykjavík
Unnur Birna Hallgrímsdóttir og Guðmundur Sundström
Mest lesið
Fylgstu með

Skráðu þig á fáðu nýjustu tilkynningar fyrst

Eyjafréttir
Friðhelgisyfirlýsing

Þessi vefsíða notar fótspor til að við getum veitt þér bestu notendaupplifun. Upplýsingar um fótspor eru geymdar í vafranum þínum og framkvæma aðgerðir eins og að þekkja þig þegar þú kemur aftur á vefsíðu okkar og hjálpa teymi okkar að skilja hvaða hluta vefsíðunnar þér finnst áhugaverðast og gagnlegast.