Öldrunarmál varða ekki eingöngu eldri borgara sjálfa heldur okkur öll. Það skiptir alla máli hvernig samfélagi við viljum búa í á efri árum og við hvaða lífsgæði. Góð þjónusta við eldri borgara og góð lífsgæði þeirra eru því allra hagur. Við þurfum að móta okkur sýn og stefnu í öldrunarmálum til framtíðar í takt við breytta aldurssamsetningu. Framþróun er að eiga sér stað í hugmyndafræði, orðræðu og tækninýungum í málaflokknum sem við þurfum að fylgja og leitast við að veita sem besta þjónustu.

Forvarnir og heilsuefling

Til að stuðla að farsælli öldrun þurfum við að leggja aukna áherslu á forvarnir og heilsueflandi þætti. Líkamleg, andleg og félagsleg heilsa er undirstaða lífsgæða á efri árum. Markmiðið þarf að vera að öllum eldri borgurum sé gert kleift að búa við öryggi, sjálfræði og ástunda heilbrigða lifnaðarhætti og hlúa vel að heilsu og líðan, m.t.t áhuga, heilsufars og færni hvers og eins.

Við höfum innleitt fjölþætta heilsueflingu fyrir 65 ára og eldri við mikla ánægju þeirra sem hana stunda og þurfum að halda áfram á þeirri braut ásamt því að huga vel að félagslega þættinum. Við höfum einnig sett upp útiæfingasvæði og gert átak í að merkja gönguleiðir sem nýtast eldri borgurum sem og öðrum bæjarbúum til heilsueflingar. Vestmannaeyjar eru náttúruparadís þar sem tækifæri til að ástunda heilbrigðan lífstíl eru óþrjótandi fyrir alla aldurshópa, við stefnum á að fá viðurkenningu sem heilsueflandi samfélag.

Virkni og félagslíf

Það skiptir máli að hafa hlutverk og eiga í jákvæðum samskiptum við annað fólk. Eldri aldurshópar búa yfir dýrmætri þekkingu og reynslu og við þurfum að stuðla að því að eyjan okkar verði aldursvæn þar sem fólk hefur hlutverk eftir sínum óskum, óháð aldri.

En við megum ekki gleyma mikilvægi þess að hafa gaman og í því samhengi þurfum við að stuðla að eflandi umhverfi og nægjanlegu framboði af tómstundastarfi.

Félag eldri borgara hefur með myndarlegum styrk frá Vestmannaeyjabæ haldið úti ómetanlegu félagsstarfi síðustu árin. Síðustu tvö sumur hefur sveitarfélagið í samvinnu við félagsmálaráðuneytið og eldri borgara staðið fyrir verkefni sem miðar að því að virkja félagslega þáttinn þar sem boðið hefur verið upp á skemmtilegar uppákomur utan húss og innan. Höldum áfram á þeirri braut.

Húsnæðismál

Nægilegt framboð af húsnæði sem hentar þörfum aldraðra er dæmi um aðgerðir sem gera okkur kleift að lifa sjálfstæðu lífi lengur.

Alls hefur Vestmannaeyjabær á að skipa 41 leiguíbúðum og þjónustuíbúðum fyrir eldri borgara. Við höfum fjölgað þjónustuíbúðum í Eyjahrauni frá því þær fyrstu voru teknar í notkun árið 2019. Þjónustan þar er í stöðugri þróun til að mæta sem best þörfum þeirra sem þar búa. Nauðsynlegt er að fjölga þjónustuíbúðum en byggja einnig upp húsnæði fyrir eldri borgara í samstarfi við einkaaðila.

Þjónusta við fólk sem býr heima

Stuðningsþjónusta (heimaþjónusta) er ein af grunnstoðunum fyrir því að fólk getið búið heima eftir að færni fer að hraka. Við þurfum að veita persónumiðaða þjónustu í samstarfi við aðra þjónustuaðila. Þjónusta í heimahúsi er fólgin í mörgum þáttum s. s að styðja fólk við athafnir daglegs lífs og efla viðkomandi til sjálfsbjargar. Í dag erum við að veita þessa þjónustu bæði á dagtíma og um kvöld og helgar. Við erum einnig með næringarríkan heimsendan mat í samstarfi við einkaaðila. Við þurfum að halda áfram að efla þjónustuna og innleiða tæknilausnir til að efla virkni, þátttöku og lífsgæði þjónustuþega enda er þetta þjónusta sem þarf að vera í stöðugri þróun.

Dagdvöl er eitt af þeim úrræðum sem við höfum fyrir eldri borgara sem þurfa stuðning til búsetu heima. Eftir mikið strögl við ríkisvaldið náðist í gegn fyrir stuttu að dagdvölin, sem er rekin af Vestmannaeyjabæ, fengi til viðbótar 5 sérhæfð rými sem ætluð eru þeim glíma við heilabilun. Þau eru til viðbótar þeim 10 almennu rýmum sem fyrir voru. Vinna er í gangi við að bæta aðstöðu og halda áfram að efla annars gott innra starf í dagdvölinni, m.a. með aðkomu iðjuþjálfa. Til framtíðar þarf einnig að skoða, í samvinnu við ríkið, möguleika á sveigjanlegum dagþjálfunarrýmum.

Hraunbúðir

Framtíðarsýn í öldrunarmálum þarf að miða að því að í Vestmannaeyjum rísi nýtt hjúkrunarheimili með aðstöðu sem samræmist kröfum nútímans, en bæjarstjórn hefur nú þegar samþykkt að fara í viðræður við ríkið um að slíkt verði að veruleika. Óskastaðan ætti alltaf að vera að öll þjónusta við eldri borgara, þar á meðal hjúkrunarheimili, sé rekin af nærsamfélaginu og þarf að halda áfram viðræðum við ríkið um nægilegt fjármagn til að svo geti orðið að veruleika á ný. Við þurfum þó áfram að vera á verðinum fyrir því að hagsmunir eldri borgara á Hraunbúðum og annars staðar í sveitarfélaginu séu hafðir í forgrunni við veitingu þjónustu.

Það eru því ótal áskoranir framundan í öldrunarþjónustunni og nauðsynlegt að við mótum okkur faglega framtíðarstefnu og aðgerðaráætlun í málaflokknum. En fyrst og síðast þurfum við að huga að sjónarmiðum þeirra sem koma til með að nýta þjónustuna.

Íris Róbertsdóttir, bæjarstjóri.

Höfundur skipar 3. sæti á lista Fyrir Heimaey í komandi sveitarstjórnarkosningum.