HS Veitur hf. hefur fengið 107 milljón króna styrk frá Loftslags- og orkusjóði til að fjármagna uppsetningu á 4 MW varmadælu fyrir varmaveitu Vestmannaeyja. Þessi styrkur mun nýtast til að bæta orkunýtingu og draga úr losun gróðurhúsalofttegunda í Vestmannaeyjum.

Varmadælan, sem er hluti af stærra verkefni til að bæta orkuinnviði svæðisins, mun stuðla að aukinni sjálfbærni og orkuöryggi. Styrkurinn til HS Veitna var sá fjórði hæsti í þessari úthlutun.

Orkusparnaður á við raforkunotkun 20.000 heimila

Umhverfis- og orkustofnun áætlar að með átakinu Jarðhiti jafnar leikinn muni losna um 80 GWst af dýrmætri vetrarraforku á næstu árum. Væntur orkusparnaður vegna styrktra verkefna samsvarar almennri raforkunotkun 20 þúsund heimila. Þetta er álíka magn af orku og allar virkjanir Orkubús Vestfjarða framleiða samanlagt á hverju ári.

Þetta kom fram á blaðamannafundi umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra í morgun þar sem tilkynnt var um úthlutun Loftslags- og orkusjóðs á 1.032 milljónum króna í styrki til jarðhitaleitar vegna húshitunar. Á fundinum voru jafnframt kynntar niðurstöður uppfærðs jarðvarmamats ÍSOR sem benda til þess að jarðhitaauðlind Íslands sé enn öflugri en áður var talið.

18 verkefni styrkt

Alls hlutu 18 verkefni styrk úr Loftslags- og orkusjóði, en við úthlutun var lögð áhersla á verkefni sem tengjast þéttbýli til að hámarka heildaráhrif styrkjanna. Veittir voru styrkir til níu verkefna rannsóknarborana að upphæð 473 milljónir króna. Þá hlutu sjö varmadæluverkefni og tvö varmageymsluverkefni styrki að heildarupphæð 559 milljónir króna.

Vilhjálmur Hilmarsson, stjórnarformaður Loftslags- og orkusjóðs, sagði að uppfært jarðvarmamat ÍSOR varpi ljósi á einstök skilyrði til jarðhitanýtingar á Íslandi og sýni að engin „köld svæði“ er að finna hérlendis. Samkvæmt skýrslunni myndu 25% náttúrulega varmaflæðis standa undir allri frumorkunotkun Íslendinga, eins og hún er í dag, um alla framtíð, en um 1% varmaforða jarðskorpunnar niður á 5 km dýpi myndi standa undir allri frumorkunotkun Íslendinga næstu 15.000 árin.

Áframhaldandi kortlagning getur skipt sköpum

Steinunn Hauksdóttir, forstöðumaður auðlindarannsókna og alþjóðasamskipta hjá ÍSOR, sagði að skýrsluhöfundar meta náttúrulegt varmaflæði Íslands 37.000 MW, sem er nærri fimmfalt meðalflæði um önnur jafnstór svæði jarðar. Þá er núverandi mat varmaforðans um 18% hærra en það var áætlað árið 1985. Skýrsla ÍSOR gefur þannig tilefni til enn meiri bjartsýni en áður hefur verið ályktað. Hækkunin er einkum til komin vegna hærra mats fyrir gosbeltin utan háhitasvæðanna, en það svæði er að mestu órannsakað.

Áframhaldandi kortlagning getur því skipt sköpum þegar kemur að frekari nýtingu og þó hefðbundinni jarðhitanýtingu séu enn takmörk sett, geta tækninýjungar skapað tækifæri til að nýta varmaforðann betur en nú er gert.

Engin köld svæði á Íslandi

Fram kom í máli ráðherra að heildstætt jarðvarmamat fyrir Ísland geti orðið mikilvægur grunnur og hvatning til þeirrar nýsköpunar og tæknilegu framþróunar, sem nauðsynleg sé fyrir framtíðarþróun jarðhitanýtingar. Rannsóknirnar geti gefið góðan grundvöll fyrir stefnu og aðgerðaráætlun stjórnvalda til framtíðar. Sagði ráðherra nauðsynlegt að ljúka kortlagningu jarðhitageyma og forgangsraða rannsóknum og ekki sé þá síður mikilvægt að fjárfesta áfram í rannsóknum, borunum og nýsköpun.

Jóhann Páll Jóhannsson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, sagði að köld svæði séu ekki til á Íslandi. Jarðhitinn er út um allt, það þarf bara að finna hann og beisla hann sem er nákvæmlega það sem við erum að gera með átakinu Jarðhiti jafnar leikinn. Jarðhiti er ekki aðeins tæki til þess að jafna lífskjör um allt land, heldur á hann líka að vera drifkraftur verðmætasköpunar og atvinnuþróunar.

Ráðherra segir næstu jarðhitaauglýsingu úr Loftslags- og orkusjóði verða í þeim anda, þar sem stutt verði við nýsköpun og tækniframfarir á sviði jarðhitanýtingar. Samhliða því verði gengið rösklega til verks og regluverk og stjórnsýsla vegna jarðborana verði einfaldað með lagabreytingum strax í haust, flækjustigum rutt burt og gert auðveldara að bora.

„Ísland hefur náð ótrúlegum árangri á sviði jarðhitanýtingar, en það sem hefur vantað sárlega er strategía og stefna, skýr áætlun fram veginn um hvernig við getum styrkt samkeppnishæfni okkar enn frekar. Ef við erum værukær og hættum að hugsa stórt eins og fyrri kynslóðir gerðu, þá glötum við forskotinu.

Í dag úthlutum við milljarði til jarðhitaleitar um allt land og þessi verkefni fara strax af stað. En um leið hefst næsti fasi í átakinu Jarðhiti jafnar leikinn. Við erum rétt að byrja.“