Samkeppnisstofnun hefur samþykkt kaup Vinnslustöðvarinnar hf. á 75% hlutafjár í fiskvinnslufyrirtækinu Hólmaskeri ehf. í Hafnarfirði. Hólmasker hafði áður keypt allar eignir fiskvinnslufyrirtækisins Stakkholts ehf.

Allt starfsfólk Stakkholts var ráðið til starfa hjá Hólmaskeri, starfsemin verður eftir sem áður í Hafnarfirði og megináhersla lögð áfram að handflaka ýsu, frysta og selja á markað á austurströnd Bandaríkjanna.

Vinnslustöðin keypti þrjá fjórðu hluta Hólmaskers af hjónunum Alberti Erlusyni og Jóhönnu Steinunni Snorradóttur. Þau eiga áfram fjórðungshlut í félaginu og Albert er og verður framkvæmdastjóri þess.

Hólmasker mun hér eftir sem hingað til kaupa ýsu á markaði til vinnslunnar og svo kaupa ýsu og fleira af Vinnslustöðinni og öðrum á markaðsverði.

Mestöll ýsa sem skip Vinnslustöðvarinnar færðu að landi var annað hvort seld hér á markaði eða flutt úr landi í gámum. Ýsan er nú að stórum hluta flutt frá Eyjum til Hafnarfjarðar og unnin þar.

Hér er því stuðlað að því að efla fiskvinnslu á Íslandi og kannaðir verða möguleikar á að koma líka handflökuðum fiski af öðrum tegundum en ýsu á framfæri við neytendur á meginlandi Evrópu gegnum sölukerfi Vinnslustöðvarinnar.

Þriðjungur hráefnis að jafnaði keyptur af VSV

Eignarhald Vinnslustöðvarinnar setur strax svip sinn á starfsemina í Hafnarfirði. Það staðfestist í heimsókn á vegum vsv.is.

Í byrjun þessarar viku var til að mynda unninn ýsa úr Drangavík VE og síðan úr Breka VE. Handflakarar af báðum kynjum skáru eins og enginn væri morgundagurinn í sérlega aðlaðandi húsakynnum þar sem bæði er hátt til lofts og vítt til veggja; leyfðu sér varla að líta upp úr verkum sínum eitt augnablik. Þrautvant fólk sem unun var að horfa á flaka. Þau hafa verið í þessu árum og áratugum saman og kunna sitt fag upp á tólf af tíu mögulegum og rúmlega það.

Marcin Sokolwski verkstjóri í fiskvinnslunni segir að aðkoma Vinnslustöðvarinnar hugnist starfsfólkinu afar vel því þannig sé stuðlað að meiru og jafnari hráefnisflæði og þar með meiri vinnu:

„Við viljum einfaldlega hafa nóg að gera, það er aðalatriðið!“

Albert Erluson framkvæmdastjóri lýsir sínum viðbrögðum á svipuðum nótum:

„Eignarhald Vinnslustöðvarinnar tryggir meira hráefni og stöðugri starfsemi. Sjálfur hef ég reynslu af því að kaupa fisk á markaði frá árinu 1988 og það hefur yfirleitt gengið ágætlega, mismunandi eftir árstímum en ögn erfiðara í seinni tíð. Samkeppnin er hörð og mikið er keypt af fiski sem fluttur er út og unnin ytra, miklu meira en fólk flest gerir sér reyndar grein fyrir.

Mikið hefur verið unnið hjá okkur af fiski frá Vinnslustöðinni undanfarna daga, hlutfallslega meira en jafnan verður að öllum líkindum. Við gerum ráð fyrir að kaupa árlega frá VSV um 30% þess hráefnis sem fer í gegnum vinnslukerfi Hólmaskers.“

Bandaríkin – nýr markaður Vinnslustöðvarinnar

Samkomulagið í Hafnarfirði á sér nokkurn aðdraganda. Stjórn og stjórnendur Vinnslustöðvarinnar höfðu í á annað ár kannað ýmsa möguleika í fiskvinnslu, einkum ýsuvinnslu. Sigurgeir B. Kristgeirsson framkvæmdastjóri segir að mörgum steinum hafi verið velt við og ýmsir kostir kannaðir í því ferli.

„Miklar breytingar hafa átt sér stað í botnfiskvinnslu Vinnslustöðvarinnar undanfarin tvö ár eða frá því að félagið keypti saltfiskfyrirtækið Grupeixe í Portúgal.  Saltfiskvinnsla jókst mjög á kostnað botnfiskfrystingar. 

Við höfðum áhuga á því að slást í för með öðrum til að byggja upp ýsuvinnslu hér á meginlandinu en veltum líka fyrir okkur að gera það á eigin vegum í Vestmannaeyjum. Ýsuvinnsla er flóknari og öðru vísi en þorskvinnsla og kallar á annars konar búnað og vinnubrögð. Við höfðum reynt að vélflaka ýsu en náðum ekki tökum á því. Ýsan er mun viðkvæmari en þorskur og þolir illa meðhöndlun. Þarna hentar því handflökun og Hólmasker er með á sínum snærum hóp vaskra handflakara.

Eignarhaldið í Hólmaskeri og reksturinn í Hafnarfirði hefur óveruleg áhrif á starfsemi Vinnslustöðvarinnar í Vestmannaeyjum því ýsa sem annars færi úr landi eða á markað hérlendis verður í staðinn unnin hjá Hólmaskeri. Slíkt eykur augljóslega verðmætasköpun í sjávarútvegi landsmanna og fjölgar möguleikum til arðsamrar starfsemi sem kemur fyrirtækinu og þjóðarbúinu til góða.

Á austurströnd Bandaríkjanna er ensk matarmenning rótgróin, þar með talin hollusta við ýsu. Stakkholt sinnti þessum markaði vel og lengi og Hólmasker erfir viðskiptatengslin.

Við fetum hér inn á nýjar og spennandi brautir en um leið förum við gegn straumnum í sjávarútvegi með því að veðja á handflökun. Það er þá hvorki í fyrsta né síðasta sinn sem við gerum það og má minna á að við fórum líka gegn straumnum með því að velja blástursfrystingu fyrir nýja uppsjávarfrystihúsið okkar og með því að láta smíða togara í Kína. Hvoru tveggja reyndust farsælar ákvarðanir.

Handflakaður fiskur er önnur vara en vélflakaður og þar liggja tækifæri sem við munum spreyta okkur á að nýta í öðrum fisktegundum en ýsu í Frakklandi, Þýskalandi og víðar.

Þá skipti nálægð Hafnarfjarðar við Keflavíkurflugvöll máli við ákvörðun okkar. Við höfum í tvígang reynt að flytja ferskfisk til Bandaríkjanna en það gekk ekki af því við gátum ekki ábyrgst örugga afhendingu vörunnar frá Eyjum í flug héðan og áfram út. Við spáðum meira að segja í að flytja út ferskfisk í skipum til Bretlands og þaðan flugleiðis til Bandaríkjanna en af því varð ekki. Við gátum ekki staðið við að geta afhent kaupendum vestra fiskinn á umsömdum tíma vegna mögulegra samgöngutruflana á leiðinni milli Eyja og íslenska meginlandsins.“

Svipmyndir úr vinnslunni í Hafnarfirði.