Um áramót taka gildi ýmsar skattabreytingar sem snerta bæði heimili og fyrirtæki í landinu. Í flestum tilfellum er um að ræða verðlagsuppfærslur, almennt minni en samsvarar verðbólgu liðins árs, segir í tilkynningu frá fjármála- og efnahagsráðuneytinu.

Barnabótakerfið verður styrkt með auknum stuðningi við barnafjölskyldur og frá 1. janúar 2025 verða barnabætur einnig fyrirframgreiddar á fæðingarári barns. Tekin verður upp gjaldtaka á nikótínvörur og vökva í einnota rafrettur og vökva til áfyllingar í rafrettur. Breytingar verða á gistináttaskatti og verður skemmtiferðaskipum í millilandasiglingum gert að greiða innviðagjald í stað gistináttaskatts. Jafnframt verður frádráttarhlutfall og hámarksþak frádráttarbærs kostnaðar vegna stuðnings við nýsköpunarfyrirtæki óbreytt milli ára. Hér er fjallað um helstu efnisatriði breytinganna en nánari upplýsingar um einstakar breytingar má finna í greinargerðum viðkomandi lagafrumvarpa á vef Alþingis.

Tekjuskattur einstaklinga

Samkvæmt lögum um tekjuskatt hækka persónuafsláttur og þrepamörk tekjuskatts einstaklinga í upphafi hvers árs sem nemur hækkun á vísitölu neysluverðs næstliðna tólf mánuði að viðbættri hækkun vegna framleiðnivaxtar. Miðað er við 1% árlega aukningu framleiðni og er það mat tekið til endurskoðunar á 5 ára fresti, næst fyrir tekjuárið 2027. Hækkun vísitölu neysluverðs liggur nú fyrir og nemur hún 4,75% á 12 mánaða tímabili. Heildarhækkun viðmiðunarfjárhæða verður því 5,80%. Tekjuskattsprósentan er óbreytt frá fyrra ári sem og hámarksútsvar sveitarfélaga. Vegið meðal útsvar hækkar um 0,01 prósentustig fyrir tekjuárið 2025 og verður 14,94%, sem reiknast út frá útsvarsprósentu sveitarfélaga á árinu 2025 að teknu tilliti til tekjuskattsstofns hvers sveitarfélags.

Í eftirfarandi töflu má sjá skattprósentur, skattleysismörk, persónuafslátt og þrepamörk í kr. fyrir árin 2024 og 2025.

*að teknu tilliti til lögbundinnar iðgjaldsgreiðslu launþega í lífeyrissjóð.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Tryggingagjald

Engar breytingar verða á tryggingagjaldi frá fyrra ári.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Tekjuskattur lögaðila

Þann 1. janúar sl. var álagningarprósenta tekjuskatts allra lögaðila hækkuð tímabundið um eitt prósentustig fyrir tekjuárið 2024 og mun hún koma fram í álagningu lögaðila árið 2025. Þessi tímabundna hækkun mun ganga til baka um áramótin og tekjuskattsprósentur lögaðila því fara í fyrra horf.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Barnabætur

Á árinu 2024 voru gerðar breytingar á barnabótakerfinu sem töldust til hluta af stuðningi ríkisstjórnarinnar vegna langtímakjarasamninga á vinnumarkaði í mars 2024. Með breytingunum voru árleg framlög til stuðnings við barnafjölskyldur í gegnum barnabótakerfið aukin. Vegna ársins 2025 voru framlögin aukin enn frekar með hækkun grunnfjárhæða og skerðingarmarka barnabóta til samræmis við þróun verðlags og launa. Eru heildarútgjöld til barnabóta á árinu 2025 áætluð 21 ma.kr. Barnabætur verða frá og með næsta ári einnig fyrirframgreiddar á fæðingarári barns í samræmi við nýja reglugerð fjármála- og efnahagsráðherra sem tekur gildi 1. janúar 2025.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Vaxtabætur

Engar breytingar verða á kerfi vaxtabóta frá fyrra ári.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Nefskattar

Útvarpsgjald og gjald í Framkvæmdasjóð aldraðra hækka um 2,5% um áramótin sem er nokkru minna en ef miðað væri við almennar verðlagsbreytingar. Það er jafnframt minni hækkun en á fyrra ári þegar gjöldin voru hækkuð um 3,5% sem einnig var minna en almennar verðlagsbreytingar þess árs. Útvarpsgjald verður eftir breytinguna 21.400 kr. og gjald í Framkvæmdasjóð aldraðra 14.093 kr. Gjöldin eru lögð á einstaklinga 16-69 ára sem eru með tekjustofn yfir skattleysismörkum. Undanþegnir gjöldunum eru elli- og örorkulífeyrisþegar sem dvelja á dvalar- og hjúkrunarheimilum.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Erfðafjárskattur

Skattfrelsismörk erfðafjárskatts taka árlega breytingu miðað við þróun vísitölu neysluverðs og hækka því úr 6.203.409 kr. í 6.498.129 kr. Erfðafjárskattur er greiddur af hreinni eign dánarbús umfram skattfrelsismörk og helst skatthlutfallið óbreytt í 10%.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Krónutölugjöld á eldsneyti, áfengi, tóbak o.fl.

Krónutölugjöld hækka um 2,5% um áramótin sem er nokkru minna en ef miðað væri við almennar verðlagsbreytingar ársins og er því um að ræða lækkun krónutölugjalda að raunvirði. Kolefnisgjald hækkar um 59%. Engar breytingar eru gerðar á kílómetragjaldi sem lagt er á hreinorku- og tengiltvinnbíla. Breytingar á helstu krónutölugjöldum milli áranna 2024 og 2025 eru sýndar í eftirfarandi töflu.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Gjald á nikótínvörur

Frá og með 1. janúar 2025 verður lagt gjald á nikótínvörur, vökva í einnota rafrettum og vökva til áfyllingar fyrir rafrettur. Gjaldið verður lagt bæði á innfluttar vörur og þær sem framleiddar eru hér á landi.

Greiðsluskyldan hvílir á þeim aðilum sem flytja inn eða framleiða vörurnar.

Fjárhæð gjaldsins verður eftirfarandi:

1. Nikótínvörur þar sem styrkur nikótíns er á bilinu 1 til og með 8 mg/g: 8 kr. á hvert gramm vöru.
2. Nikótínvörur þar sem styrkur nikótíns er á bilinu 8,1 til og með 12 mg/g: 12 kr. á hvert gramm vöru.
3. Nikótínvörur þar sem styrkur nikótíns er á bilinu 12,1 til og með 16 mg/g: 15 kr. á hvert gramm vöru.
4. Nikótínvörur þar sem styrkur nikótíns er á bilinu 16,1 til og með 20 mg/g: 20 kr. á hvert gramm vöru.
5. Vökvar í einnota rafrettur og vökvar til áfyllingar fyrir rafrettur sem innihalda ekki nikótín: 40 kr. á hvern millilítra vöru.
6. Vökvar í einnota rafrettur og vökvar til áfyllingar fyrir rafrettur þar sem styrkur nikótíns er 12 mg/ml eða lægra: 40 kr. á hvern millilítra vöru.
7. Vökvar í einnota rafrettur og vökvar til áfyllingar fyrir rafrettur þar sem styrkur nikótíns er 12,1 mg/ml eða hærra: 60 kr. á hvern millilítra vöru.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Virðisaukaskattur

Á undanförnum fimm árum hefur verið heimilt að fella niður VSK af ýmsum gerðum hjóla sem raðað er í þrjá flokka: 1) rafmagns- og vetnisbifhjólum, 2) léttum bifhjólum og rafknúnum reiðhjólum, og 3) hefðbundnum reiðhjólum og rafmagnshlaupahjólum. Sú heimild rennur út í lok árs 2024 og munu hjól því bera 24% VSK á ný frá 1. janúar 2025. Til að stuðla áfram að notkun vistvænna samgöngumáta beindi meirihluti efnahags- og viðskiptanefndar því til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að styrkja kaup einstaklinga á rafmagnshjólum í gegnum Orkusjóð. Á vettvangi umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytisins og Loftslags- og orkusjóðs er nú unnið að útfærslu slíkra styrkja.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Gistináttaskattur og innviðagjald

1. janúar 2025 hækkar gistináttaskattur fyrir hverja selda gistináttaeiningu, t.d. íbúð, herbergi á hóteli, svefnpokapláss eða stæði á tjaldsvæði. Gistináttaskattur hjá skemmtiferðaskipum í hringsiglingum um landið breytist þannig að í stað þess að greiða skattinn fyrir hverja selda gistináttaeiningu ber að greiða gistináttaskatt fyrir hvern farþega.

Frá og með 1. janúar 2025 verður ekki lengur skylt að telja gistináttaskatt til skattverðs VSK.

Frá áramótum verður skemmtiferðaskipum í millilandasiglingum ekki lengur skylt að greiða gistináttaskatt líkt og verið hefur á árinu 2024. Í staðinn ber þeim að greiða 2.500 kr. innviðagjald fyrir hvern farþega fyrir hvern byrjaðan sólarhring sem skip dvelur innan íslenskrar lögsögu.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Styrkir vegna rannsókna og þróunar

Frádráttarhlutfall og hámarksþak frádráttarbærs kostnaðar vegna stuðnings við nýsköpunarfyrirtæki helst óbreytt milli ára. Nýsköpunarfyrirtæki sem er eigandi að rannsóknar- og/eða þróunarverkefnum sem hlotið hafa staðfestingu Rannís á rétt á sérstökum frádrætti frá álögðum tekjuskatti sem nemur 35 hundraðshlutum af útlögðum, styrkhæfum kostnaði í tilviki lítilla og meðalstórra fyrirtækja en 25 hundraðshlutum í tilviki stórra fyrirtækja enda sé um að ræða frádráttarbæran rekstrarkostnað í skilningi laga um tekjuskatt. Hámark kostnaðar til útreiknings á frádrætti frá álögðum tekjuskatti skal vera samtals 1.100.000.000 kr. á rekstrarári, þar af skal heimilt að telja til þeirrar fjárhæðar allt að 20 hundraðshluta vegna aðkeyptrar rannsóknar- og/eða þróunarvinnu. Með stóru fyrirtæki er átt við fyrirtæki sem er með meira en 250 starfsmenn.

Gögn málsins á vef Alþingis