Mikil vitundarvakning hefur orðið á sviði mataræðis síðustu ár og þá sérstaklega hvernig matarvenjur fólks geta haft áhrif á umhverfið. Í ráðleggingum embættis landlæknis segir til að mynda að aukin neysla á jurtaafurðum og minni neysla dýraafurða hjálpi til við að takmarka losun gróðurhúsalofttegunda en vísindalegar rannsóknir sýna ótvírætt að stærsta ógnin við líf á jörðinni eru einmitt loftslagsbreytingar sem stafa af auknum gróðurhúsaáhrifum og súrnun sjávar. Hvort tveggja stafar af losun mannkyns á koldíoxíði (CO2) út í andrúmsloftið. Í sömu ráðleggingum frá embætti landlæknir kemur einnig fram að æskilegt sé að borða kjöt í hófi (500 gr. á viku) og takmarka sérstaklega neyslu á unnum kjötvörum. Læknirinn Michael Mosley gerði sömuleiðis neyslu á rauðu kjöti að umræðuefni sínu í nýrri heimildarmynd frá BBC þar sem hann kannar heilsufarslegar afleiðingar kjötáts. Í heilan mánuð borðaði hann mun meira af rauðu kjöti og unnum kjötvörum en hann vanalega gerði og kom í ljós, eftir einungis einn mánuð, að blóðþrýstingur og kólesteról hafði hækkað töluvert og í þokkabót hafði hann bætt á sig þremur kílóum af kviðfitu.

Dýravernd er síðan annað mál og verður hver og einn að gera upp við sjálfan sig hvort það sé réttlætanlegt að taka líf annarrar lífveru þegar hægt er að komast hjá því. Slæmur aðbúnaður er síðan fylgifiskur dýraræktunar sem á síðustu áratugum hefur breyst í verksmiðjubúskap sökum mikillar eftirspurnar fólks í dýraafurðir. �?ó ástandið sé kannski ekki eins slæmt á Íslandi og sumstaðar í heiminum þá hefur brúneggjamálið í fyrra, svínamálið árið 2014 og nú síðast fréttir af vanrækslu á yfir 200 nautgripum hjá bónda á Norðurlandi, sannað það að Ísland er engin undantekning frá reglunni.

Að því sögðu er ekki úr vegi að koma með eina ljúffenga uppskrift. Gjörið svo vel!

Linsubaunalasagne með kasjúhnetupestói �?? Uppskrift frá We Crave Vegan:

Lasagne innihald:

2 dl rauðar linsur

4 heilkorna lasagne plötur

1 dós hakkaðir tómatar

1 lítil dós tómatpúrra

4 hausar brokkólí (ca. 100 grömm)

2 msk sólþurrkaðir tómatar (í olíu)

4 hvítlauksgeirar

hálfur rauðlaukur

lúka fersk basilika

1 grænmetisteningur

næringarger

salt & kjúklingakrydd.

Aðferð:

1. Stillið ofninn á 170°C og blástur. Skolið linsurnar og sjóðið með 5 dl af vatni og grænmetistening. Setjið lokið á þegar suðan kemur upp og lækkið hitann aðeins. Sjóðið í u.þ.b. 20 mínútur, eða þangað til linsurnar eru orðnar mjúkar. Mikilvægt að fylgjast vel með og hræra inn á milli svo þær brenni ekki við botninn. �?egar þær eru tilbúnar finnst mér best að hella þeim í sigti og sía vatnið eins vel frá og hægt er.

2. Sjóðið á meðan vatn og raðið lasagne plötunum á fat og hellið vatninu yfir. Með þessu móti mýkjast þær og þurfa ekki að vera eins lengi í ofninum �?? það gerir það að verkum að minna af næringarefnum tapast úr grænmetinu við eldun.

3. Skerið brokkólí, sólþurrkaða tómata, hvítlauksgeira, rauðlauk og basiliku í grófa bita og setjið í matvinnsluvél. Maukið í hálfa mínútu, stoppið og skafið niður meðfram skálinni. Endurtakið þetta þangað til hráefnin eru orðin fínt skorin.

4. Hitið pönnu með 1 tsk af ólífuolíu, grænmetisblöndunni á og steikið á hæsta hita í ca. 2 mín. Lækkið svo hitann, bætið linsunum og báðum tómatdósunum við og blandið öllu vel saman. Bætið svo við salti og kjúklingakryddi eftir smekk.

5. Lokaskrefið er svo að setja helminginn af blöndunni í eldfast mót, skipta blöndunni í tvennt og raða lagskipt: linsubaunablanda, 2 lasagne plötur, linsubaunablanda (skilja smá eftir), tvær lasagne plötur og þekja svo efstu lasagne plöturnar með restinni af blöndunni. �?essu er svo skellt inn í ofn í 15-20 mínútur. Að lokum strái ég næringargeri yfir og toppa með kasjúhnetupestóinu.

Kasjúhnetupestó:

1 ½ dl sólþurrkaðir tómatar í olíu

1 dl kasjúhnetur

2 msk olía af tómötunum.

Aðferð:

Allt sett í matvinnsluvél. Maukið í hálfa mínútu, stoppið og skafið niður meðfram skálinni. Endurtakið þetta þangað til tómatarnir og hneturnar eru fínt skorin.

Til viðbótar langar mig að koma með einfalda uppskrift að hummus en hann er tilvalið álegg á brauð og annað álíka.

Próteinríkur hummus frá Sollu á Gló:

3 dl soðnar kjúklingabaunir (1 krukka lífrænar Himneskt baunir)

2 msk tahini

safinn úr ½ límónu eða sítrónu

1-2 hvítlauksrif, pressuð

½ – 1 tsk salt

¼ tsk cuminduft

cayenne pipar af hnífsoddi

1 msk steinselja eða kóríander, smátt saxað

1-2 msk góð olía (kaldpressuð ólífu- eða hörfræolía)

smá vatn eftir smekk (ef þarf).

�?að er einnig hægt að prófa sig áfram með alls kyns krydd og jafnvel bæta sólþurrkuðum tómötum í uppskriftina, það skemmir ekki fyrir.

Aðferð:

Allt sett í matvinnsluvél og maukað saman þar til silkimjúkt og kekklaust. Hellið olíunni smám-saman útí á meðan vélin er að vinna. Bætið við smá vatni ef hummusinn er of þykkur. Geymist í 5-7 daga í kæli í loftþéttu íláti. Einnig er hægt að nota töfrasprota í stað matvinnsluvélar.